به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

کلاف پیچیده خودخواسته برای بافت‌های فرسوده مشهد / گرفتاری دفاتر تسهیل‌گری پشت سد ماده ۴ شیوه‌نامه

تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۴۱۵۹۰

بهسازی بافت‌های فرسوده در مشهد تبدیل به کلاف پیچیده‌ای شده که هم سامانه‌های ناکارآمد هم نبود تسهیلات کافی و هم عدم هماهنگی مسئولان و مردم در آن دخیل هستند.

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * وزیر راه و شهرسازی، در روز‌های پایانی سال گذشته وعده داد که در ۱۴۰۲ تسهیلات بسیاری برای نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده اختصاص خواهد یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او در حاشیه بهره بردای از پروژه‌های عمرانی در استان اردبیل به خبرنگاران گفته بود که بخشنامه‌ای خطاب به همه استان‌های کشور صادر شده که روند ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده شهر‌ها را تسهیل می‌کند و «با این بخشنامه در سال آینده میزان صدور پروانه ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده شهر‌ها به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت».

اگرچه سخنان بذرپاش آنقدر شفاف نبود که بتوان به سازوکاری برای تسهیل گری در نوسازی بافت‌های فرسوده دست یافت، اما دلیلی برای ما بود که ببینیم مشکلات شهر‌های مختلف، به ویژه کلان شهر‌ها برای این امر چیست.

نوسازی در بافت‌های فرسوده در شهر‌های کلانی مانند مشهد را می‌توان یکی از کلاف‌های پیچیده برای مدیران شهری دانست. بافت فرسوده به گفته مسئولان این شهر، تنها به مناطق و محلات قدیمی مشهد محدود نمی‌شود، سکونتگاه‌های غیررسمی حاشیه شهر مشهد هم شامل این بافت‌ها می‌شود و باتوجه به جمعیت ساکن در این سکونتگاه‌ها، نوسازی و بهسازی منازل و بافت شهری، سخت‌تر است.

 

کلاف پیچیده خودخواسته برای بافت‌های فرسوده

اما آنچه این کلاف را سردرگم‌تر می‌کند، پیچیدگی‌هایی است که بیشتر به نظر می‌رسد «خودخواسته» هستند. مدیران شهرداری از سامانه‌های وزارت راه گلایه دارند و کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر مشهد هم از عملکرد سازمان بازآفرینی شهری شهرداری انتقاد می‌کنند. وزارت راه و شهرسازی هم که قصد دارد تسهیلات در اختیار مردم بگذارد، با برخی سوءمدیریت‌ها مانع تسهیل گری در این حوزه شده است.

غلامحسین صاحبی، رئیس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر است. این کمیسیون را خود او در دوره شورای چهارم ایجاد کرد و تقریبا در شورای پنجم و ششم ریاست کمیسیون را خود به عهده داشته است. یکی از وظایف این کمیسیون پیگیری نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده در سکونتگاه‌های غیررسمی است.

اگر سکونتگاه‌های غیررسمی را بافت‌هایی تعریف کنیم که خارج از برنامه رسمی توسعه یک کلان شهر شکل گرفته اند، مناطق بسیاری در مشهد می‌توانیم نام ببریم که طبق این تعریف سکونتگاه غیررسمی هستند، اما سال‌های زیادی است که جزو مناطق شهری به حساب آمده و دیگر حتی نمی‌توان نام حاشیه شهر را به آن‌ها گذاشت. با این حال، محلاتی مانند شهرک شهید رجایی، خانه‌های اطراف میدان بار نوغان، برخی سکونتگاه‌های محله گلشهر و ... جزو این مناطق محسوب می‌شوند و ساختمان‌هایی دارند که ایمنی و استحکام لازم را ندارند و از طرف دیگر خدمات اجتماعی مناسبی هم برای این مناطق تعریف نشده است.

صاحبی به خبرنگار ما می‌گوید که در حاشیه شهر مشهد حدود ۷۰ محله است که برای آن‌ها تسهیلات نوسازی و بازآفرینی درنظر گرفته شده است.

به گفته او بخشی از این تسهیلات را دولت می‌دهد و بخشی را شورای شهر. بنیاد مسکن و بنیاد علوی هم پرداخت بخش دیگری از تسهیلات را به عهده گرفته اند. تا سال گذشته در مجموع ۴۰۰ میلیون تومان تسهیلات برای متقاضیان بازآفرینی شهری درنظر گرفته شده بود. تسهیلات دیگری هم مانند تخفیف در صدور پروانه ساخت هم درنظرگرفته شده که هر چه متراژ ساختمان بالاتر باشد، میزان تخفیف هم بیشتر می‌شود.

 

ضعف تسهیل‌گران

صاحبی معتقد است که از این تسهیلات آنچنان که باید و شاید استفاده نشده است. او می‌گوید: در حوزه شهرداری فکر می‌کنم حتی به اندازه انگشتان دو دست هم تسهیلات به مردم داده نشد. دلیل آن هم عدم اطلاع رسانی و عدم پیگیری دقیق برای همراه کردن مردم بوده است.

رئیس کمیسیون ویژه حاشیه شهر مشهد توضیح می‌دهد: تسهیل گری ما در این بخش ضعیف است. حتی مدیران شهرداری مناطق به مردم اطلاع نمی‌دهند یا به مردم نمی‌گویند که بخشی یا تمام پروانه رایگان است.

او ادامه می‌دهد که مرتب در کمیسیون موضوع را مطرح می‌کنیم که مسئولان بازآفرینی شهرداری با شهرداری‌های مناطق هماهنگ نیستند و سیستمی که بخواهد تسهیلات را ارائه دهد و پیگیری کند، به خوبی کار نمی‌کند.

 

علت ضعف تسهیل‌گران: سامانه ناکارآمد وزارت راه

این ایراد سامانه‌ای را علی رضازاده همدانی، مدیرعامل شرکت بازآفرینی فضا‌های شهری شهرداری مشهد هم مطرح می‌کند، اما نه از جانب سازمان خود بلکه از طرف وزارت راه و شهرسازی.

به گفته او از نیمه‌های سال گذشته طبق مصوبات وزارت راه و شهرسازی، شیوه نامه نظارتی دفاتر تسهیل گری و خدمات نوسازی بافت فرسوده صادر شده که ماده ۴ این شیوه نامه برای این دفاتر دردسرساز شده است.

رضازاده همدانی می‌گوید: ماده ۴ این شیوه نامه یک تاییدیه تخصصی در حوزه تسهیل گری است و سازمان بازرسی کل کشور هم به صورت جدی روی این موضوع دست گذاشته و نظارت دقیقی روی اجرای آن دارد. به همین دلیل به ما اختیاری داده نمی‌شود که بتوانیم با نرمشی دفاتر تسهیل گری را راه بیندازیم.

او می‌گوید که در کل کشور دفاتر تسهیل گری که ماده ۴ دارند ۲۵ دفتر است. دلیل آن هم این است که سامانه بارگذاری مدارک طبق ماده ۴ این شیوه نامه دارای خطای بسیاری است. این خطا‌ها فقط از طریق مرکز قابل پیگیری است. از طرفی دسترسی بسیاری از دفاتر تسهیل گری به وزارت راه و شهرسازی ضعیف است و همین امر مانع جدی در حوزه عقد قرارداد‌ها شده است، چون دفتری که این مجوز را نداشته باشد، نمی‌تواند قراردادی منعقد کند.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی فضا‌های شهری شهرداری مشهد توضیح می‌دهد: چندین بار نامه نگاری کرده ایم و حتی در جلسات حضوری از معاون وزیر خواسته ایم که برای حل موضوع پیگیری کند.

او همچنین انتقاد رئیس کمیسیون ویژه حاشیه شهر را صحیح نمی‌داند و می‌گوید: در مشهد ۹ دفتر تسهیل گری فعال داریم که توانسته‌اند ماده ۴ را بگیرند. با همین تعداد دفتر ما توانسته ایم بیش از دوره گذشته محلات را پوشش دهیم.

 

طرح پیشنهاد برای تسهیلات یک میلیاردی

رضازاده موضوع دیگر در این موضوع را نبود تسهیلات مناسب با پروژه‌ها می‌داند. او اولا مطرح می‌کند که افزایش وام از ۴۰۰ میلیون به ۶۰۰ میلیون تومان نمی‌تواند کمکی به بهسازی بافت‌های شهری، به ویژه در مناطق میانی مشهد بکند و ثانیا اعتقاد دارد که دولت باید تسهیلات کلان برای سرمایه گذاران را هم تعریف کند.

او می‌گوید: با ۶۰۰ میلیون تومان عملا برای بهسازی اتفاقی نمی‌افد. مالکان و سازندگان باید ترغیب بشوند و برای نوسازی و بهسازی ملک اقدام کنند. مجموعه‌های دیگری مانند بنیاد مسکن و ... هم باید در سقف تسهیلاتی که می‌دهند افزایش داشته باشند تا در نهایت باعث رونق بخشی به این حوزه شود.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی فضا‌های شهری شهرداری مشهد در ادامه بیان می‌کند که در حوزه سازندگان و مجتمع سازان و کسانی که پروژه‌های کلان می‌سازند، باید تسهیلات ویژه‌ای تعریف شود.

 

دولت وام و تسهیلات کلان بدهد

او توضیح می‌دهد: وقتی از نهضت ملی مسکن حرف می‌زنیم، به خصوص برای جایی مثل مشهد که نیاز به شدت به مسکن استاندارد نیاز دارد، تنها عاملی که سازندگان را تشویق می‌کند برای کار در این حوزه و کمک حال جریان بازسازی سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت‌های فرسوده شود، وام‌های کلان و بسته‌های تشویقی است که دولت می‌تواند تعریف کند.

رضازاده بیان می‌کند: درست است که با پرداخت وام باید مالکان را برای ساخت و نوسازی ترغیب کنیم، اما وام‌هایی که در این زمینه تعریف شده، برای سازندگان کارساز نیست و دریافت وام متکی به مالک است.

او می‌گوید: تسهیلات ویژه‌ای از جنس اوراق یا تسهیلات بلندمدت با بازه تنفس بیشتر از سوی دولت تعریف شود. این امر کمک جدی می‌کند تا بافت‌های فرسوده را نوسازی کنیم.

محلات قدیمی مشهد کم نیستند و تقریبا ساخت و ساز در این محلات تعطیل بوده است. آنچه ضروری به نظر می‌رسد اینکه کار دفاتر تسهیل گری باید تسهیل شود و این امر بدون خواست خود دولت امکان پذیر نیست.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: بافت فرسوده مشهد وزیر راه و شهرسازی تسهیلات نوسازی بافت فرسوده سکونتگاه های غیررسمی وزارت راه و شهرسازی بافت های فرسوده بهسازی بافت نوسازی و بهسازی دفاتر تسهیل گری حاشیه شهر مشهد شهری شهرداری کمیسیون ویژه سکونتگاه ها او می گوید شیوه نامه ماده ۴ شهر ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۴۱۵۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شهرداری در حوزه بافت فرسوده چه کرد؟

ناصر امانی در دویست و سی و دومین جلسه شورای اسلامی شهر تهران در جریان ارائه گزارش بازدید از محله جوادیه با بیان اینکه ۴۴ درصد از بافت محله فرسوده است، اظهار کرد: علی رغم تسهیلاتی که شورا و شهرداری برای نوسازی بافت فرسوده در نظر گرفته، به دلیل ریزدانگی، تنها نزدیک به ۱۰۰ فقره صدور پروانه صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه تعدادی از قالیشویی‌های موجود در محله به فضایی برای اطراق معتادان تبدیل شده است، یادآور شد: تعدادی از این فضا‌ها برای تبدیل به بوستان محلی تملک شده و مابقی آن نیز باید تملک شود.

امانی با بیان اینکه دستگاه‌های عابر بانک این محله از کار افتاده و تعدادی از شعب بانک نیز تعطیل شده اند، گفت: یکی از املاک موجود متعلق به شهرداری است و قرار بر این بود به میدان میوه و تره بار تبدیل شود که متاسفانه این اقدام انجام نشده است.

وی با اشاره به اینکه مردم برای رسیدن به ایستگاه مترو ناچارند دو کیلومتر مسیر را طی کنند، تصریح کرد: پله‌های این پل مکانیزه نیستند و افراد سالمند و بیماران نمی‌توانند به راحتی از پل تردد کنند.

امانی با بیان اینکه سه هزار و ۵۰۰ دستگاه دوچرخه زیر باد و باران در فضایی در این محله رها شده است، اظهار کرد: این فضا به قبرستانی از دوچرخه‌های طرح بیدود تبدیل شده و سه سال است که نگهداری دوچرخه‌ها در این فضا صورت می‌گیرد که برای این موضوع هزینه نیاز است و باید تدبیری برای آن اندیشیده شود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه شهرداری تهران در روز‌های اخیر به خوبی در جمع آوری معتادان عمل کرده است، گفت: مسئله‌ای که وجود دارد بازگشت معتادان است؛ کمااینکه در گذشته نیز بار‌ها به محل بازگشته اند.

وی با تأکید بر اینکه دغدغه مهم و اصلی شهروندان این محله سکونت اتباع بیگانه است، گفت: شرایط به گونه‌ای است که ۶۰ درصد از ساکنان این محلات را اتباع تشکیل می‌دهند. یکی از موضوعات مطرح شده این بود که درآمد پایین اتباع باعث بیکاری آنها شده است. ۱۰ تا ۳۰ درصد دانش آموزان مدارس این محله نیز از اتباع هستند.

امانی با بیان اینکه سقف یکی از مدارس در حال ریزش بود، تصریح کرد: تجمع ۱۰‌ها نفر از اتباع در یک واحد مسکونی، نارضایتی مدیران مدارس و درخواست برای راه اندازی مدرسه مجزا برای اتباع در این بازدید مطرح شد.

وی با اعلام اینکه محله جوادیه ۲۳ مسجد دارد، یادآور شد: متأسفانه این محله از سرانه فرهنگی برخوردار نیست. سرانه فضای سبز محله نیز دو متر مربع است و جز یک بوستان که در این دوره مدیریت شهری در حال ساخت است، تنها یک بوستان در محله وجود دارد.

عضو شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه گوسفند‌ها در قصابی‌های موجود شبانه ذبح می‌شود، گفت: بوی نامطبوع و تجمع حیوانات موذی به دنبال این کشتار‌ها باعث شده فضای سه متر مربعی پیاده رو به فضایی غیرقابل تحمل تبدیل شود. خوشبختانه تمام مخازن محله نو شده بود و تنها یک زباله گرد در محله دیده شد.

وی افزود: در جوادیه یک ناحیه وجود دارد و پیگیری مسائل خدمات شهری توسط این ناحیه انتظار زیادی نیست. منطقه ۱۶ تعداد ۶ ناحیه و یک محله دارد و انتظار می‌رود مسائل شهروندان بررسی شود.

امانی با بیان اینکه مردم از تأخیر در تردد اتوبوس‌ها و کرایه بالای وسایل حمل و نقل عمومی در سال جاری رضایت ندارند، گفت: برخی رانندگان مابقی کرایه را به شهروندان بازنمی گردانند این در حالی است که حتی ۵۰۰ تومان نیز برای مردم این محله دغدغه است. درخواست می‌شود شرکت واحد اتوبوسرانی به این موضوع رسیدگی کند.

وی با اشاره به زد و بند‌های موجود بین وانت بار‌ها و بساط گستران و مأموران انضباط شهری و اذعان بسیاری از ساکنان این محله به زد و بند‌های شکل گرفته، یادآور شد: وضعیت آسفالت در معابر ناهنجار است و نیاز به نوسازی دارد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورا با بیان اینکه عدم وجود سرویس‌های بهداشتی در محله یکی از گلایه‌های آنها بوده است، تصریح کرد: تملک چند ملک برای ساخت سرویس بهداشتی کار سختی نیست و می‌تواند مشکلات ناشی از این کمبود‌ها را جبران کند.

امانی همچنین خاطرنشان کرد: درخواست مردم شامل ساماندهی اتباع بیگانه، جلوگیری از ورود آنها به محلات قدیمی و تعیین تکلیف ریل‌های راه آهن است که هیچ یک به شهرداری بازنمی گردد و وزارت کشور و اداره اتباع باید به این موضوعات رسیدگی کنند. تسهیل مقررات نوسازی بافت فرسوده برای واحد‌های ریزدانه نیز از دیگر درخواست‌های شهروندان بود و همانطور که بار‌ها شهردار تهران نیز اعلام کرده، کسی نمی‌تواند انکار کند که در این دوره کار بزرگی انجام شده، اما باید شرایط برای بافت ریزدانه تسهیل شود.

وی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش باید نوسازی مدارس دولتی را در دستور کار قرار دهد، تأکید کرد: احیا و تغییر کاربری دو سینمای محله و ایجاد سرانه‌های فرهنگی از جمله درخواست‌های ساکنان این محلات است.

باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی شهری